Οργάνωση και συνοχή περιγραφής κι αφήγησης

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΦΗΓΗΣΗ

• Περιγραφή (προφορική ή γραπτή / χώρου, προσώπων, αντικειμένων, καταστάσεων)

1. Οργάνωση περιγραφής: από το γενικό στις ειδικές λεπτομέρειες, από μέσα προς τα έξω και αντίστροφα, από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα, από αριστερά προς τα δεξιά και αντίστροφα, από κοντά-από μακριά.Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούμε πολλούς τοπικούς επιρρηματικούς προσδιορισμούς, επίθετα και συνδετικά ρήματα.
2. Συνοχή περιγραφής: για τη συνοχή της περιγραφής χρησιμοποιούμε συνδετικές λέξεις/φράσεις που εκφράζουν τον τόπο (πάνω/κάτω αριστερά/δεξιά κ.τ.λ.) αλλά και άλλες συνδετικές λέξεις / φράσεις (για έμφαση, αντίθεση, εισαγωγή μιας νέας ιδέας).

• Αφήγηση (προφορική ή γραπτή γεγονότων πραγματικών ή φανταστικών) 

1. Οργάνωση αφήγησης: η αφήγηση οργανώνεται με άξονα τον χρόνο, αλλά μεταξύ των συμβάντων υπάρχουν και σχέσεις αιτιότητας.
2.  Δομή αφήγησης: η αφήγηση ακολουθεί μια ορισμένη δομή και μπορεί να οργανωθεί με βάση τις παρακάτω ερωτήσεις:

 Α Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές της ιστορίας;
 Β. Πού και πότε εκτυλίσσεται η ιστορία;
 Γ. Πώς άρχισε η ιστορία;
 Δ. Τι άλλαξε τότε;
 Ε. Τι έγινε μετά;
 ΣΤ. Πώς τελείωσε η ιστορία;

   3. Χρόνος αφήγησης: Κύριος χρόνος της αφήγησης είναι ο αόριστος.
   4. Συνοχή αφήγησης: για τη συνοχή της αφήγησης χρησιμοποιούμε συνδετικές λέξεις/φράσεις που δείχνουν τη χρονική σειρά των γεγονότων και την αιτιολογική σχέση μεταξύ τους αλλά και άλλες συνδετικές λέξεις /φράσεις (για έμφαση, αντίθεση, εισαγωγή μιας νέας ιδέας).

 Συνδετικές λέξεις /εκφράσεις:

Δηλώνουν:

1. Χρόνο: πρώτα, μετά, ύστερα, έπειτα, στο τέλος, όταν, τότε, μόλις, κατόπιν,
τελειώνοντας, μετά απ’ όλα αυτά, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα,
αρχικά, ξεκινώντας, προηγουμένως, ύστερα, προχωρώντας, επιστρέφοντας,
μετά το Λύκειο, στα 30 του

2. Τόπο: Πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά, βλέποντας από ψηλά, προχωρώντας,
στον τοίχο, στο κέντρο, από κάτω, όπου, στο σημείο αυτό, μπροστά, πίσω,
στην έξοδο

3. Συμπέρασμα: λοιπόν, και όχι ,εξαιτίας, έτσι, που, ώστε

4. Αιτία – Αποτέλεσμα: επειδή, διότι, γι’ αυτό το λόγο

5. Εξήγηση: με όσα είπα / έγιναν, για να εξηγήσουμε

6.  Έμφαση: θα ήθελα να τονίσω, είναι απαραίτητο, θα ήταν σωστό

7. Αντίθεση: αλλά, αντίθετα, από την άλλη

8. Εισαγωγή μιας ιδέας –επιχειρήματος: καταρχάς, δεύτερο, τελικά, επίσης